Het cliché blijkt waar: de duizenden Nederlanders die in Griekenland wonen zijn voor het merendeel vrouwen die tijdens een vakantie zijn gevallen voor de charmes van een Griek. De Nederlandse ambassade in Athene heeft via een enquête voor het eerst onderzocht hoe al die Nederlanders integreren. Het goede nieuws is dat de Nederlanders over het algemeen dik tevreden zijn: bijna niemand wil terug naar ons koude kikkerland. Maar er zijn ook veel ergernissen…

Dit artikel verscheen eerder (16 juli 2007) op de website van de Wereldomroep.

Nederlandse school
Piloot Richard Nieman, sinds 2004 woonachtig in Thessaloniki, is als man in de minderheid op het schoolplein van de Nederlandse school. Elke zaterdag kletst hij met wat Nederlandse vrouwen terwijl de kinderen Nederlandse les krijgen.

Het zijn voornamelijk vrouwen die zich in Griekenland vestigen, meestal omdat ze tijdens een romantische vakantie een Griek aan de haak geslagen hebben. Soms heeft Nieman geen zin om de vrije zaterdag op te offeren aan de Nederlandse school, maar zijn kinderen dwingen hem altijd om te gaan.

Griekse school te zwaar
‘Het is eigenlijk heel raar. Mijn kinderen zullen en moeten naar de Nederlandse school, het is een verplicht uitje. Ze willen heel graag Nederlands blijven spreken, ook vanwege de vriendjes die ze nog elk jaar zien als we teruggaan. Terwijl ze door de week al zo’n druk programma hebben. Persoonlijk vind ik de Griekse school te zwaar. Mijn zoontje uit groep 3 krijgt nu al een uur huiswerk per dag mee, dat is toch niks voor zo’n kleintje.’

Bijlessen
Nieman staat niet alleen in zijn kritiek op het Griekse schoolsysteem. Alle kinderen in heel Griekenland krijgen op dezelfde, klassikale manier les. Het is veel stampen en uit het hoofd leren en er is weinig ruimte voor het individu. De kinderen worden geacht onder begeleiding van de ouders heel veel werk thuis te doen. Middelbaar onderwijs is er ook maar in één smaak. Er valt voor een kind dus niks te kiezen.

Aangezien de kwaliteit van het onderwijs niet hoog staat aangeschreven volgen de Griekse kinderen massaal bijlessen. Directrice Marjolein Stevens van de Nederlandse school in Athene: ‘De onderwijzers krijgen slecht betaald en zijn helaas niet altijd even gemotiveerd. Om het hoofd boven water te houden geven ze vaak bijles. Maar het is natuurlijk wel raar dat je kind op school slecht onderwijs krijgt van dezelfde man of vrouw die dan ’s middags thuis bijles komt geven.’

Emancipatie?
Veel Nederlanders in Griekenland zijn slecht te spreken over het in hun ogen starre onderwijssysteem, waarbij kinderen die slimmer of juist minder slim zijn dan gemiddeld makkelijk buiten de boot vallen. Als er kinderen komen is dat sowieso ”een uitdaging”, blijkt uit een enquête van de Nederlandse ambassade in Athene. Alleen al omdat de attente Griek na de eerste verliefdheid op zijn zachtst gezegd niet de meest geëmancipeerde man op aarde blijkt te zijn.

Huisje, boompje
Nicole Koolmans uit Steijn kan erover meepraten. Zij werd zeven jaar geleden hopeloos verliefd op een man die ze op het eiland Kos leerde kennen. Ze trouwden in Griekenland en algauw kwamen er kinderen.
‘Het viel me daarna pas op dat de mannen hier toch wel een jaartje of dertig achterlopen qua emancipatie. De man gaat werken, komt huis en verwacht dan dat alles klaar is: het eten, de was, en de verzorging van de kinderen. Een beetje vent doet niks in het huishouden.’

Rust, reinheid en regelmaat
Inez uit Athene besloot om die reden zelfs te scheiden van haar Griekse man. Nicole heeft een goede manier gevonden om met haar weinig geëmancipeerde man om te gaan. ‘Ik accepteer dat hij weinig doet in het huishouden en hij vindt het prima dat ik de kinderen toch een Nederlandse opvoeding probeer mee te geven. De ‘drie r’en’ staan bij ons hoog in het vaandel, dus rust, reinheid en regelmaat.’

De opvoeding van de kinderen blijkt een bron van ergernis voor veel Nederlandse dames. De degelijke Nederlandse manier, waarbij naast de drie r’en zoveel mogelijk wordt geprobeerd de kinderen zelfstandigheid bij te brengen, gaat lijnrecht in tegen de Griekse opvoeding.

‘Aan de ene kant kennen de Grieken geen regelmaat en gaan de kinderen pas heel laat naar bed. Maar aan de andere kant zijn ze juist overbeschermend. Bij een spatje regen worden de kinderen helemaal ingepakt en als er een hond op straat loopt moet een kind omlopen om de hond te ontwijken. Kinderen worden dus bang gemaakt.’ Aldus de half Griekse en half Nederlandse Katharina Karanika.

Verwende monsters
De Griekse kinderen worden in de ogen van de Nederlanders veel te veel in de watten gelegd, waardoor ze uitgroeien tot verwende monsters. Veel Nederlandse vrouwen vinden het ook moeilijk om hun kinderen op te voeden omdat de Griekse schoonfamilie zich graag overal tegenaan bemoeit. ‘Probeer ik ze een beetje fatsoenlijk te eten te geven en dan staat schoonmoeder alweer klaar met de zak snoep’.

Schoonmoeder
En dan hebben we de kern van de problemen te pakken: het ergst van alles is de Griekse schoonmoeder, vinden de Nederlandse vrouwen. De eeuwig over pijntjes klagende, zeer aanwezige vrouw die de kinderen verwent met de verkeerde dingen en ondertussen dicteert welke kleding ze aanmoeten.

De onmisbare schoonmoeder ook, want dat is de andere kant van de medaille. Heidi uit Athene: ‘aangezien het leven heel duur is in Griekenland en de lonen laag liggen, werkt iedereen zich rot hier. Met als gevolg dat veel kinderen grotendeels worden opgevoed door de schoonouders. Dat geeft natuurlijk weer spanningen. De mensen moeten hier gewoon te hard werken en hebben geen tijd om eens te relaxen.’

Hollandse gehaktbal
Vera houdt het Griekse leven ondertussen wel voor gezien. Ze moet wel blijven, want haar man en vergriekste kinderen willen niet naar Nederland. Maar ze probeert zoveel mogelijk haar Nederlandse identiteit vast te houden, misschien juist wel omdat de Grieken altijd zo halsstarrig verwijzen naar de eigen tradities.

‘Daar is ook geen discussie over mogelijk. De dingen moeten op een bepaalde manier worden gedaan omdat ze altijd al zo werden gedaan. Alles wat ik ondertussen doe is Nederlands, ik kook zelfs Nederlands. Met aardappels, jus en gehaktballen.’

Olijfolie
Is de integratie van Vera dan totaal mislukt? Na even nadenken schudt ze ontkennend het hoofd. ”Die gehaktballen bak ik tegenwoordig wel in de olijfolie en niet meer in de boter. Dat is toch winst!’.

Beluister ook mijn radioreportage: