De vader van onze toekomstige koningin heeft pech dat zijn dochter zo beroemd is. De onderminister van Landbouw tijdens het Videla-regime ligt extra onder vuur van de Argentijnse president Kirchner omdat zij jaloers zou zijn op Máxima. Is althans een opmerkelijke theorie van een Nederlands schrijversechtpaar in Buenos Aires.
In Argentinië volgt de ene juridische doorbraak na de andere voor wat betreft de ‘kwestie Videla‘. In april dit jaar bracht de Wereldomroep het nieuws dat één van de steunpilaren van de Argentijnse dictatuur, oud-minister José Alfredo Martínez de Hoz alsnog vervolgd kan worden omdat het Hooggerechtshof zijn onschendbaarheid heeft opgeheven. Ook Videla zelf wordt inmiddels weer vervolgd door een uitspraak van hetzelfde Hof: de oud-dictator heeft inmiddels diverse rechtszaken aan zijn broek hangen.Door deze ontwikkelingen staat de deur op een kier voor rechtszaken tegen burgers die een rol speelden tijdens het Videla-regime. Mensen dus als Jorge Zorreguieta, de vader van onze toekomstige koningin Máxima.

Ordinaire jaloezie
Het schrijversechtpaar Hans Vogel en Marjan Smits wonen al jaren voor een deel in Buenos Aires. Onlangs publiceerden ze een lijvig boek over 200 jaar Argentinië. Dat ‘de kwestie Zorreguieta’ maar blijft opspelen heeft volgens het paar een opmerkelijke reden: het is ordinaire jaloezie van de vrouwelijke Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner.’Als hij niet zo’n beroemde dochter zou hebben, zou Zorreguieta met rust gelaten worden, daarvoor was zijn rol te onbetekenend tijdens Videla. Hij heeft dus eigenlijk gewoon pech dat Máxima zo’n publieke beroemdheid is, ook hier in Argentinië.’

Máxima als Sneeuwwitje
‘Het echtpaar Kirchner (voor Cristina, was haar man Néstor president) heeft geleidelijk alle macht in Argentinië naar zich toegetrokken en iedereen die hen dwars zit wordt kapot gemaakt. Het zit Cristina niet lekker dat er naast haarzelf nog een Argentijnse is die de wereldpers haalt: de knappe Máxima.’

Onze kroonprinses als een modern Sneeuwwitje dus. Dat lijkt absurd, maar zo gek is het volgens Hans Vogel niet als je weet wat er allemaal in Argentinië gebeurt. ‘De president wierp zich onlangs maar weer eens op als mensenrechtenactivist door zich uitgerekend sterk te maken voor de uitlevering van de Nederlands-Argentijnse piloot Poch aan Argentinië. Maar waarom wordt nu net dit kleine visje opgepakt? Van mannen zoals Poch lopen er nog tientallen vrij rond. Dit was geen daad van rechtvaardigheid, maar een waarschuwing aan het adres van Máxima: als Poch wordt gepakt, kan het jouw vader ook overkomen.’

Machtsmisbruik
‘Dit is overigens niet uniek, het overkomt talloze Argentijnen die de familie Kirchner dwars zitten. De Argentijnse journalist Luis Majul heeft er, na enorme tegenwerking, vorig jaar een vuistdik boek over geschreven, El dueño, wat ‘de baas, de eigenaar’ betekent. Majul legt in zijn boek door middel van tientallen zaken bloot hoe de familie Kirchner, met name Néstor, zijn macht misbruikt en inmiddels tentakels heeft in alle geledingen van de overheid. Zo worden vijanden van de familie bijvoorbeeld weggepest met aanslagen van de Argentijnse Belastingdienst.’

‘Toen dit boek in 2009 uitkwam, is het onmiddellijk opgekocht door de familie Kirchner. Duizenden exemplaren, er is geen boek meer te vinden. Dat geeft wel aan dat het de Kirchners menens is.’ Geld en macht. Daar draait het om in Argentinië en dat is volgens Hans Vogel ook wat van Máxima wordt verwacht om haar vader buiten schot te houden. ‘De Kirchners willen steun van de Nederlandse regering bij de benoeming van een Argentijn op een belangrijke post. Een functie die gunstig is voor Argentinië, in bijvoorbeeld de VN of het Internationaal Atoomgezelschap. Achter de schermen zal Máxima hier zeker aan werken.’

HandelsbelangenOverigens heeft het echtpaar Vogel-Smits geen moreel oordeel over het Videla-regime, of over Zorreguieta, en dat zou Nederland ook niet moeten hebben volgens hen. ‘Natuurlijk vinden wij het als persoon ook vreselijk wat destijds is gebeurd.’

‘Maar Nederland was tijdens Videla de op één na grootste handelspartner van Argentinië. Philips, Albert Heijn, alles zat er. Fokker leverde vliegtuigen, de Nederlandse Gasunie legde een enorme gasleiding aan van Patagonië naar Buenos Aires. Gefinancierd door de Amro-bank. Die daar trouwens nog bijna failliet aan ging, waardoor Onno Ruding met staatshulp moest bijspringen. Heeft Nederland als Argentijnse steunpilaar dan nu nog wel het recht om te oordelen?’

Geroofde baby
Wie zeker wel recht heeft op een oordeel is Victoria Donda. Geen wonder, gezien haar bizarre levensverhaal (zie video Netwerk onder). Donda kwam er op haar zesentwintigste achter dat ze is opgevoed door militairen. Haar echte moeder beviel van haar in de gevangenis. Na twee weken werd Victoria weggegeven aan een legerofficier. Haar biologische ouders verdwenen spoorloos en Victoria groeide op in een militair milieu als Analia.

Inmiddels zitten haar pleegouders in voorarrest. Hen hangt een jarenlange straf boven het hoofd wegens illegale adoptie. Analia draagt nu alsnog de naam die haar echte moeder haar in de gevangenis gaf: Victoria, de overwinning. En dat is precies waarom Donda als jongste vrouw ooit zitting heeft genomen in het Argentijnse parlement: ze rust niet tot de onderste steen boven is over de zwartste bladzijde in de Argentijnse geschiedenis. Al is het alleen al voor de naar schatting 500 andere kinderen die destijds door het leger zijn weggehaald bij hun (linkse) ouders.

Politieke verantwoordelijkheid
Victoria staat inmiddels symbool voor de vreselijke mensenrechtenschendingen die tijdens Videla zijn gepleegd. Ze volgt alles wat nu nog naar buiten komt over de dictatuur op de voet. Dus ook ‘de kwestie Zorreguieta.’ In een interview met de Wereldomroep zegt Victoria te geloven dat Zorreguieta ooit vervolgd zal worden. ‘We maken deel uit van een volk dat voor recht heeft gestreden. Nu we daar éénmaal mee begonnen zijn, zullen we deze strijd nooit opgeven.’ Volgens Donda heeft Zorreguieta ‘een politieke verantwoordelijkheid voor de gebeurtenissen zoals die hebben plaatsgevonden tijdens de dictatuur.’

‘Het is onmogelijk dat iemand die zo hoog in rang was als Zorreguieta niet wist wat er gebeurde. Er was immers sprake van genocide’, aldus Donda. ‘Ieder persoon die deelnam aan de militaire regering nam dus deel aan deze genocide op staatsniveau. Dat zou betekenen dat Justitie een zaak tegen hem moet openen. Er is genoeg reden om Zorreguieta te vervolgen, alleen is dat besluit op politiek niveau nog niet genomen. Waar het om gaat is dat Justitie zich zou moeten richten op wie destijds de economische en politieke macht hadden en recht doen.’

Máxima koningin
Overigens vindt Donda dat Zorreguieta zeker niet ‘de grootste vis in de vijver is’. Ook vindt ze het geen enkel punt dat Zorreguieta’s dochter Máxima koningin wordt in Nederland. ‘Zijn dochter is één ding, haar vader iets anders. Het zijn twee verschillende personen die ieder verschillende besluiten in het leven hebben genomen.’

Dit artikel verscheen op 13 juli 2010 op de site van de Wereldomroep