Er zijn dagen dat je geen Tsjernobyl op je navigatie intikt als eindbestemming. Maar, nu we toch in de buurt zijn… Terwijl half Nederland op deze eerste warme zondag naar de Keukenhof ging, maakten wij er een dagje kernramp van.

Althans: we zagen wel tot hoever we zouden komen. Hollands als we zijn  hadden we geen zin om voor 150 dollar in een touringbus te kruipen, nog afgezien van het feit dat je een dag Tsjernobyl minstens drie weken van tevoren moet boeken bij één van de honderd reisbureautjes, in verband met screening door de Oekraïense geheime dienst.

Nederlands gedoe
Maar eerst belden we nog even om het heerlijke appartement in hartje Kiev met een paar nachten te verlengen. Ongelofelijk hoe makkelijk dat allemaal gaat hier. Ik bleek een paar dagen geleden via booking.com slechts één bed te hebben besteld in een guesthouse, maar de eigenaar had ook nog wel een huis in de aanbieding. 400 grifna per nacht (38 euro). Niks geen borg, schoonmaakkosten of ander Nederlands gedoe. Heel fijn, maar dit terzijde.

Loodje
Nu het serieuze gedeelte. Over Tsjernobyl valt bijzonder weinig te lachen. Tot 26 april 1986 woonden er 50.000 mensen in het gebied nabij Wit-Rusland, nu bijna niemand meer. Bij de brand en explosie van reactor vier kwamen 31 mensen om het leven, over hoeveel mensen als gevolg van de kernramp later het loodje legden, zijn de meningen ernstig verdeeld.

Koeien
Feit is dat pas op 27 april de evacuatie van de mensen in de directe omgeving op gang kwam, dat de Oekraïense autoriteiten de ramp pas erkenden toen in Zweden alarmerend veel radio-activiteit gemeten werd en dat op 2 mei 1986 de koeien op stal moesten in Nederland, terwijl de Belgische autoriteiten beweerden dat iedereen rustig spinazie van eigen land kon blijven eten.

Geruststelling
De zogenaamde 30 kilometer-zone rondom het rampgebied is sinds 15 augustus 2012 weer bewoonbaar omdat de straling genoeg is gedaald, lezen we. Een hele geruststelling, maar waarom mag er dan nog steeds geen groente en fruit worden verbouwd wegens diezelfde straling? En waarom is het gebied sinds 15 augustus 2012 weer bewoonbaar, waarom niet sinds 20 augustus bijvoorbeeld, dat is toch een veel mooiere datum?

Beperkt Verkeer
Hmmmm…. tijd om op onderzoek uit te gaan in onze rental Skoda Fabia. Nadat we de waarschuwing van de tomtom dat ‘de route in een zone ligt waarin slechts beperkt verkeer mogelijk is’ voor kennisgeving hadden aangenomen gingen we op weg. In Kiev werden we nog opzij geduwd door de ene dikke SUV na de andere, maar meteen buiten de hoofdstad begon de armoede alweer.

Plastic
Haveloze dorpjes, veel mensen met gouden tanden in hun mond, straathonden, oude Lada’s en plastic bloemen. En daarna heel veel niets. Lege, kale vlaktes en bomen. Berkenbomen. Zijn die stammen altijd zo wit? En verbeeldden we het ons, of sloegen sommige bomen wel heel geel uit. Hoort dat zo?

Worst
Een beetje lacherig sloegen we een zijpad in een bos in om dikke hompen brood met Oekraïense worst tot ons te nemen. Stoer hoor, picknicken nabij Tsjernobyl. Zouden we door deze bravoure 10 jaar eerder dood gaan?

Autoresten
Meteen toen we weer op weg waren na de maaltijd stuitten we op een paar bomen die in het water stonden. Ze hingen vol plastic grafkransen en rondom lagen autoresten. Een bumper, een hoofdsteun. Hoe moesten we dit interpreteren? Dat je nog altijd meer kans hebt om je te pletter te rijden in deze uithoek dan dood te gaan door straling?

Tandvlees
Tien kilometer verderop kreeg ik het gevoel dat mijn tandvlees ging prikken. Gelukkig had ik geen tijd daar over na te denken, want daar doemde een uit steen gehouwen monument op dat we de Tjernobyl regio hadden bereikt. Nu begon het pas echt te tintelen.

Tekens
Maar helaas. Op twintig kilometer voor kernreactor vier werden we tegengehouden door onverzettelijke mannen in uniform. Aan hun koppen te zien vielen ze niet om te kopen met een plakje authentieke Oekraïense worst. We keken wat om ons heen, maar behalve twee waarschuwingsborden met nucleaire tekens erop viel er niks te beleven.

Sarcofaag
Het spijt ons, lieve lezers. Geen foto’s van verlaten huizen in Tsjernobyl waar de vieze vaat nog op het aanrecht staat. Geen in een gespleten sarcofaag ingepakte kernreactor. Geen beelden van spontane bloedneuzen in witte zakdoeken.

Dagjesmensen
Op de terugweg werden we ingehaald door twee touringcars vol dagjesmensen. Ik zag vanuit een ooghoek hoe een dikke vrouw een hap nam van een broodje.  We waren nog net op tijd om de Andriyivsky Uzviz mee te pikken, de meest toeristische straat in Kiev.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op de site Menjatj.nl